Stap 6 in de Woondokter aanpak gaat over duurzame energie. Zonnepanelen op het eigen dak liggen voor de hand. Maar wat als er geen geschikt dak is voor zonnepanelen? In deze blog geven we de alternatieven voor duurzame energie weer.

Overheid stimuleert zon- en windenergie

Het alternatief voor zonnepanelen op je eigen dak is deelname aan een collectieve energievoorziening. Er is een groot aanbod van projecten waarin je als particulier kunt deelnemen. De meeste betreffen zon of wind. De overheid stimuleert zulke projecten met verschillende vormen van subsidie. Afhankelijk van de voorwaarden die de overheid daaraan stelt, profiteren de deelnemers van een laag stroomtarief, vermindering van energiebelasting of deling in de winst. Of een combinatie daarvan.

Duurzame projecten

De projecten hebben gemeen dat zij gedreven worden door idealisme, in ieder geval in hun reclame-uitingen. ‘Zo kan iedereen een bijdrage leveren aan een duurzame samenleving’, is de slogan. Om onze klanten te helpen een keuze te maken, keken wij waarin de duurzame projecten verschillen. Bij een energiecoöperatie ben je mede-eigenaar van een bedrijf dat zonne- of windenergie opwekt, en heb je op een ledenvergadering inspraak in het reilen en zeilen van dat bedrijf. Bij een investeringsfonds gaat het alleen om een financiële deelneming, bijvoorbeeld met aandelen. Daar kennen we geen inspraak voor de deelnemers.

Energiecoöperatie

In nagenoeg alle gemeentes is wel een energiecoöperatie aanwezig. Zo zijn 600.000 burgers verenigd in zo’n 600 energiecoöperaties die, samen met een energiemaatschappij, een windmolen of zonnestroominstallatie runnen. De leden beslissen over het beleid van de coöperatie en de bestemming van de winst, die vaak lokaal aangewend kan worden voor onderhoud van de sporthal of andere goede doelen.

Voelt u een band?

Het ene project appelleert meer aan het gevoel van verbinding dan het andere. Weinig deelnemers aan een windmolenpark op zee zullen daarmee een emotionele band voelen. Wie heeft die molens ooit gezien? Maar als lid van een coöperatie ben je mede-eigenaar van de lokale windmolen of het zonnestroomsysteem op de sporthal om de hoek.

Rendement

Naast het onderscheid in lokale binding, of juist niet, verschillen de projecten in het financiële risico en rendement.

Het rendement van een project wordt uitgedrukt in IRR, vergelijkbaar met de rente op een spaarrekening. Wij zien projecten met een IRR variërend van 4 tot 10%. Niet slecht als je dat vergelijkt met de rente op je bankrekening. Maar het rendement is afhankelijk van de ontwikkeling van de stroomprijs. Het ene project rekent met gelijkblijvende prijzen, het andere rekent met een gemiddelde jaarlijkse stijging van 2%. In werkelijkheid kan de stroomprijs dalen. Het rendement kan dan veel lager of zelfs negatief uitpakken.

De belastingdienst kan het project zien als belegging. Dan telt de waarde van de belegging mee als vermogen in de inkomstenbelasting (box 3). Uiteraard heeft dit een nadelig effect op het werkelijke rendement.

Risico

Bij alle projecten is de stroomopbrengst afhankelijk van de hoeveelheid wind of zon. Ook is er bij alle projecten een afhankelijkheid van de overheid. Want de overheid bepaalt de hoogte van vergoedingen en belastingen die van invloed zijn op het rendement.

Sommige projecten hebben een looptijd van 15 jaar of langer. Kun je jouw aandeel in het project tussentijds verkopen? En zo ja, tegen welke prijs?

Daarnaast verplichten sommige projecten, of dringen er sterk op aan, dat je klant wordt bij de energieleverancier die bij het project is betrokken. Dat betekent dat je afhankelijk wordt van de stroomprijs die de leverancier rekent. Je kunt dan niet meer de goedkoopste leverancier kiezen.

Projecten in duurzame stroomopwekking die gezien worden als belegging staan onder toezicht van AFM. Kijk in de verkoopbrochure van het project of dit het geval is. Want projecten onder toezicht van AFM hebben naar onze mening een lager risico.

Een aantal voorbeelden

Er is een groot aanbod van duurzame projecten waarin je kunt deelnemen. Om onze klanten de verschillen te laten zien hebben wij een aantal daarvan als voorbeelden beoordeeld op risico, rendement en lokale betrokkenheid.

Bij Meewind kun je beleggen in duurzame projecten. Zij biedt beleggingsfondsen in verschillende vormen van duurzame energie, ieder met een eigen risico en rendement. Wij keken naar het fonds Zeewind Bestaande Parken, dat beleggers een verwacht rendement biedt van 7 tot 10% met een windmolenpark voor de Belgische kust. Een belegger in Meewind profiteert, afhankelijk van de resultaten van de projecten, van dividend en een waardestijging van de belegging.

De coöperatie Buurtstroom is eigenaar van collectieve zonnestroominstallaties in Utrecht en omgeving. In het project De Oever kunnen inwoners van IJsselstein investeren in zonnepanelen op het dak van de sporthal in de buurt. Zo genieten zij van een goed gevoel een bijdrage te leveren aan duurzame energie. Daarnaast krijgen ze belastingkorting op hun energierekeningDe kosten die de energieleverancier in rekening brengt voor gas en/of elektriciteit bestaan uit leveringskosten (bepaald door de leverancier), kosten van netbeheer (bepaald door de netbeheerder) en belastingen. en mogelijk een uitkering van de winst uit verkoop van de stroom.

Zoals de naam aangeeft, gaat het bij Winddelen om windenergie. Na aanschaf van ‘een stukje windmolen’ ontvangen de leden van de coöperatie de opgewekte stroom gratis. Je weet in welke windmolen je belegt, bijvoorbeeld Het Vliegend Hert aan de Uithofsweg in Rouveen. Het rendement is met 6% wat lager dan bij Buurtstroom omdat er geen korting op de energiebelasting gegeven wordt.

Zonnepanelen.nl organiseert projecten met crowdfunding. Deelnemers verstrekken geld dat geïnvesteerd wordt in zonnepanelen in weilanden en op daken van grote gebouwen, en ontvangen een vergoeding die afhangt van de stroomproductie en marktprijs van stroom. Het staat wat dichterbij dan een windmolenpark op zee. Maar het rendement is wat lager en het risico hoger dan bij Meewind.

Advies

• Zoekt u een project waarbij u zich betrokken kunt voelen, kijk dan naar lokale projecten als Buurtstroom (zon) of Winddelen (wind).
• Zoekt u meer financieel voordeel, dan is Meewind een goede keuze. Het biedt een lager risico en meer rendement.

Toelichting

Er zijn vier subsidieregelingen van belang voor duurzame energieopwekking:

1. Stimulering Duurzame Energie voor collectieve projecten. SDE is gestart in 2008, in 2011 opgevolgd door SDE⁺ en in 2020 door SDE⁺⁺. Meer info op http://www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/stimulering-duurzame-energieproductie-sde
2. Salderen is de regeling voor eigenaren van zonnepanelen op hun huis. De teruggeleverde stroom wordt afgetrokken van de hoeveelheid afgenomen stroom. Daardoor wordt er geen belasting geheven op de teruggeleverde stroom. Deze regeling zal naar alle waarschijnlijkheid vanaf 2023 worden afgebouwd. Meer info op http://www.woondokter.nl/zonnepanelen-wat-iedereen-moet-weten-voor-de-aanschaf
3. De postcoderoosregeling, officiële naam Regeling Verlaagd Tarief, geldt voor deelnemers aan een duurzaam project die wonen in hetzelfde of aangrenzende postcodegebied als de zonnepanelen of windmolen. Zij krijgen korting op de belasting op energieBelasting op energie bestaat uit energiebelasting, opslag duurzame energie (ODE), BTW en vermindering energiebelasting. De energieleverancier brengt de belasting op energie in rekening., zoals ook bij salderen. Met het aanpassen van de salderingsregeling zal de overheid vermoedelijk ook de postcoderoosregeling veranderen.
4. Meer info op https://www.rvo.nl/initiatieven/co%C3%B6peratieve-energieprojecten/zon-op-nederland-postcoderoos-co%C3%B6peraties
5. Ten slotte is er de Energie Investeringsaftrek, een regeling voor bedrijven voor investeringen in onder andere zonne- en windenergie