Vanwege de steeds warmere zomers vragen woningeigenaren niet alleen advies voor het verwarmen, maar ook voor het koelenVerlaging van de binnentemperatuur met meer dan 1 graad, actief met bijvoorbeeld een airco of lucht-water warmtepomp, of passief met bijvoorbeeld een bodem/water warmtepomp. van hun huis. Een voor de hand liggende oplossing is het aanschaffen van een airco. Maar het stroomverbruik daarvan draagt niet bij aan het verlagen van het energieverbruik, in tegendeel. Woondokter adviseert een duurzame aanpak om de warmte in de zomer te bestrijden. Deze aanpak bestaat uit 5 achtereenvolgende stappen.

Stap 1 – Verminder de interne warmteproductie

Het energiesysteem van een woning is een balans van warmte-opbrengst en -verlies. Het warmteverlies (vooral in de winter) is bekend. Aan de opbrengstkant staan de zon, huishoudelijke apparaten, verwarming en de bewoners. In de zomer staat de verwarming uit, en denkt men alleen aan de zon als boosdoener voor deopwarming. Maar  huishoudelijke apparaten zijn feitelijk ook een flinke warmtebron:

• gloei- en halogeenlampen zetten het stroomverbruik vooral om in warmte, en zijn daarom geen zuinige lichtbron. Een flink aantal spotjes in een verlaagd plafond werken als een straalkachel,
• een  desktopcomputer verbruikt al gauw 300 Watt, wat ook voornamelijk in warmte wordt omgezet, en
• de oven en vaatwasser veroorzaken bij gebruik een boel warmte, net als een wasmachine en een condensdroger (!)

LED lampen en de was buiten hangen zijn eenvoudige maatregelen om de onvermoede kachels uit te schakelen.

Stap 2 – Hou de zon buiten

In de winter is zonnewarmte nuttig om het huis te verwarmen, en is binnenvallende zon-instraling welkom. Voor de zomer is het advies om de zon buiten de woning te houden. Binnenvallende zoninstraling wordt namelijk maar deels naar buiten gereflecteerd. Het niet-gereflecteerde deel wordt geabsorbeerd door de gordijnen, vloer of interieur. Gordijnen aan de binnenzijde zijn daardoor maar beperkt effectief in het voorkomen van opwarming in de zomer.

Er zijn verschillende oplossingen om de zon buiten de woning te houden zijn. De keuze is vaak een kwestie van smaak en budget.

• Voorkom dat zonlicht binnenvalt. Met behulp van een uitval-zonnescherm, screen of een parasol voor het raam houdt u het zonlicht en daarmee de warmte buiten. Minder bekend in de woningbouw dan zonnescherm of screen, maar wel zeer effectief, zijn buitenjaloezieën, ook wel Raffstore genoemd.
• Voorkom zon op het huis. De schaduw van een boom of beplanting is een groene en effectieve oplossing om te voorkomen dat de gevelBouwkundige constructie voor afscheiding van de woning, meestal uit baksteen. Er zijn 3 types: massieve muur, niet-geïsoleerde spouwmuur en geïsoleerde spouwmuur. De oriëntatie van de baksteen bepaalt de dikte van een massieve muur: halfsteens (10 cm), steens (21 cm) of anderhalf steens (32 cm). Bij een spouwmuur wordt de dikte bepaald door de spouw. van uw huis opwarmt door direct zonlicht.
• Stap 3 – Ventileer

• Overdag ramen en deuren dicht, daarna ventileren. Overdag dient u de woning af te sluiten voor de warme lucht van buiten. ’s Avonds, als de buitentemperatuur gedaald is, mogen de ramen en deuren open. Als daarbij de lucht in huis op de bovenste verdieping naar buiten kan, creëert u trek waardoor de doorstroming van verse lucht door het huis verbetert.
• Als het onvoldoende doorwaait kan het aanzuigen van koele lucht ’s avonds en ’s nachts versterkt worden met mechanische ventilatieHet afvoeren van vervuilde en vochtige lucht naar buiten. Ventileren is bedoelde luchtverversing, in tegenstelling tot infiltratie. De meest voorkomende ventilatiesystemen zijn: • natuurlijke ventilatie door roosters en klepramen (ook wel aangeduid als systeem A)
  • mechanische afvoerventilatie met natuurlijke aanvoer (systeem C)
  • balansventilatie met mechanische aan- en afvoer, meestal met warmteterugwinning (systeem D)
  Een toiletventilator of afzuigkap wordt niet gerekend tot het ventilatiesysteem. Zie ook: Infiltratie, Vraaggestuurde ventilatie, Warmteterugwinning.. Dit kan met het centrale afzuigsysteem, maar ook met de afzuigkap. Ook zijn er ventilatie-units die een zomerstand hebben, waarbij ’s avonds en ‘s nachts koele lucht wordt aangezogen.

Stap 4 – Tref bouwkundige voorzieningen

• Isolatie van dak en gevel is goed in de winter én zomer. In de zomer vertraagt de isolatie de opwarming van de woning.
• Sedumdak. De temperatuur van een zwart plat dak kan in de zomer oplopen tot 60 ^oC of hoger. Deze warmte zal voor een deel doorstralen naar de onderliggende ruimte. Een sedumdak voorkomt de opwarming van een plat dak. Sedum vormt bovendien een mooie combinatie met zonnepanelen. Als zonnepanelen opwarmen produceren die namelijk minder stroom. Zonnepanelen boven een sedum dak zullen minder opwarmen.

Stap 5 – Schaf een apparaat aan

De maatregelen in de stappen 1 – 4 zijn energieneutraal en duurzaam. Een apparaat dat energie verbruikt is dat niet. Woondokter adviseert daarom pas een apparaat aan te schaffen als de voorgaande stappen niet voldoende blijken te zijn. Dan kan de aanschaf van één van de volgende apparaten overwogen worden:

• Een ventilator, staand of aan het plafond, eventueel met verneveling van water, levert verkoeling door de luchtstroom en is niet al te duur.
• Een mobiele, verplaatsbare airco. Deze heeft een flexibele slang waarmee de warme lucht door een openstaand raam wordt afgevoerd. De capaciteit van een mobiele airco is beperkt, en de effectiviteit wordt voor een groot deel teniet gedaan als er langs de afvoerslang warme buitenlucht naar binnen waait.
• Een ingebouwde airconditioning. Deze bestaan meestal uit één of meerdere binnenunits en een buitenunit. Deze airco kan behalve koelen vaak ook verwarmen. Zie daarover onze blog ‘Verwarmen met een airco’. Het elektriciteitsverbruik van een airco is afhankelijk het gebruik (het aantal dagen per jaar) en de gewenste binnentemperatuur. Dit verbruik kan flink oplopen. De inzet in combinatie met zonnepanelen is ideaal: op zonnige dagen produceren de zonnepanelen op duurzame wijze de stroom die voor de airco vereist is.
• Een warmtepomp is in het rijtje van maatregelen waarschijnlijk de duurste oplossing, maar met specifieke voordelen. Een warmtepompApparaat dat warmte transporteert. Bestaat uit verdamper, koudemiddel, condensor en expansieventiel. Voorbeelden: koelkast, airco, warmtepomp voor ruimteverwarming. kan worden ingezet om de hele woning te koelen, en met name de bodem/water-warmtepomp doet dit zeer efficiënt. Zie hiervoor onze blog ‘Ik wil een warmtepomp, maar welke?’. Een voorwaarde om met een warmtepomp te koelen is dat de vloerverwarming, de radiatoren en de temperatuurregeling voor koeling geschikt zijn.