Wat is een goed energieadvies?

Tegenwoordig wordt er vaak gesproken over maatwerkadvies als het gaat om het verduurzamen van een woning. Klinkt goed toch, maatwerkadvies? Wie wil dat nou niet? En welke adviseur zou zeggen dat hij of zij geen maatwerkadvies levert? Toch zijn er grote verschillen tussen de adviezen van adviseurs, vergelijkbaar met het verschil tussen een maatwerkpak en confectie.

Een woningadvies is gericht op energiebesparing en verbetering van comfort. Het blijkt dat eigenaren veel waarde hechten aan besparingen. Zie het succes van zonnepanelen, die in groten getale werden aangeschaft toen de terugverdientijd zeven jaar of korter was.

Er zijn verschillende benaderingen om besparingen van bijvoorbeeld isolatie en warmtepompen te berekenen. Een belangrijk verschil tussen die benaderingswijzen is de mate waarin rekening wordt gehouden met eigenschappen van de woning en bewonersgedrag.

Bewonersgedrag

Om het begrip maatwerkadvies voor een woning uit te leggen eerst iets over het energielabelIndicatie voor de energiezuinigheid van een woning. Verplicht bij verkoop of verhuur. Is 10 jaar geldig.. Het energielabel is een maat voor het energieverbruik van de woning. Het is gebaseerd op bewoning door een gemiddeld gezin. Het exacte label hangt af van de isolatie van de woning, hoe zuinig de installaties zijn en of er zonnepanelen op het dak liggen. Het hangt niet af van het bewonersgedrag. Hoe hoog je de kamerthermostaat zet is niet relevant voor het label en hoe lang je doucht ook niet.

Conservatieve aanname

Voor een energielabel bepaalt een energieprestatieadviseur de eigenschappen van de woning. Alleen zichtbare of bewezen eigenschappen tellen mee. Een gespecificeerde factuur van de aannemer en foto’s gelden als bewijsmateriaal. Als isolatie niet zichtbaar is én niet bewezen kan worden blijft de adviseur aan de voorzichtige kant. Dit heet een zogenaamde “conservatieve aanname”.

Een veel voorkomende situatie is dat een dak door bewoners aan de binnenkant is geïsoleerd en afgewerkt met gipsplaten. Het isolatiemateriaal is dan niet te zien. Als er geen bonnetjes of foto’s van de isolatie zijn, bepaalt de adviseur de isolatiewaarde op grond van het bouwjaar van de woning. Het energielabel geeft dan een ongunstiger beeld dan de werkelijkheid.

Alle kamers verwarmen?

Behalve verkeerde aannames over isolatie gaat een berekening van een energielabel ook de mist in met de temperatuur in huis. Zo is de aanname dat alle kamers worden verwarmd, terwijl de praktijk leert dat de meeste mensen de radiatoren op de slaapkamers niet gebruiken.

Foute aannames leiden tot onrealistische getallen

Op basis van conservatieve en verkeerde aannames valt het energielabel te negatief uit. Door het rekenen met een gemiddeld gezin en gemiddeld bewonersgedrag zegt een energielabel niets over het werkelijke energieverbruik. Wij komen in de praktijk zeer grote verschillen tegen tussen het werkelijke verbruik en het verbruik dat geschat wordt op basis van het energielabel. Zo gaf het energielabel voor een vrijstaande woning aan dat er 1.700 m3 aardgasGasvormige, fossiele brandstof. Mengsel van verschillende gassen, meest methaan. Bij verbranding in een hoogrendement CV-ketel levert 1 maardgas 35 MJ aan warmte op, wat gelijk staat aan 9,8 kWh. gebruikt zou worden, terwijl in de praktijk het verbruik minder dan de helft was. De gesuggereerde energiebesparingen van isolatie of een warmtepompApparaat dat warmte transporteert. Bestaat uit verdamper, koudemiddel, condensor en expansieventiel. Voorbeelden: koelkast, airco, warmtepomp voor ruimteverwarming. zijn dan groter dan wat je überhaupt verbruikt. Een raar advies.

Maatwerkadvies volgens de overheid

De overheid kent de tekortkomingen van het energielabel als basis voor energieadvies. Maatwerkadvies zou de oplossing zijn. Bij maatwerkadvies volgens de overheid houdt de adviseur wél rekening met bewonersgedrag. De eerste stap, als de woning is ingevoerd in een rekenmodel, is het afstemmen van het berekende energieverbruik op de werkelijkheid. Dit heet fitten. In maatwerkadvies volgens de Nederlandse overheid mag de adviseur fitten op bewonersgedrag. Dat is al een verbetering

Verder stelt de overheid eisen aan de adviseur voor maatwerkadvies. Hij of zij moet klantgericht en communicatief zijn en advies geven over de techniek en kosten van maatregelen.

De adviseur bepaalt het succes

De praktijk laat zien dat veel adviseurs de overstap maken van energielabels naar maatwerkadvies. Zulke adviseurs hebben een technische achtergrond en blinken niet uit in de omgang met klanten. Zij zijn gewend te komen voor een woning. De bewoner staat bij hen niet op één.

Er zijn ook adviseurs die een eigen aanpak hebben. Soms hebben zij een verdienmodel met provisie over de geadviseerde maatregelen, wat de onafhankelijkheid van hun advies in de weg staat. Of zij werken met de software en aanpak van een energielabel, omdat ze dat gewend zijn.

Ook zien wij dat sommige adviseurs werken met gemiddelde getallen zonder gedetailleerde woningopname. Zulke getallen kun je ook op internet vinden, bijvoorbeeld bij MilieuCentraal. Zulke rapporten zijn niet klantspecifiek en ook zeker geen maatwerk. Het resultaat is een algemeen rapport dat de woningeigenaar niets zegt.

WoningPlan

Woondokter heeft een eigen aanpak ontwikkeld, waarbij we rekening houden met de bewoners en alle eigenschappen van de woning.

Een afspraak voor advies bestaat uit drie onderdelen. Allereerst nemen we een vragenlijst door om de doelstellingen van de bewoners en leefpatroon goed te begrijpen. Vervolgens maken we een opname van de woning. De adviseur van Woondokter doorloopt het hele huis en  legt van elke ruimte de details en afmetingen vast. Als we het bewonersgedrag en de mogelijkheden van de woning kennen nemen we het advies door. Om de doelstellingen van de bewoners te bereiken zijn er vaak verschillende maatregelen mogelijk. In onderling overleg stellen we de lijst van maatregelen op die het beste passen bij de unieke combinatie van woning en bewoners.

Na het adviesgesprek stellen we het adviesrapport op. De geadviseerde maatregelen worden daarin toegelicht. En uiteraard staan de kosten en besparingen van de maatregelen erin vermeld. Een rapport omvat gemiddeld 35 pagina’s en bevat alle informatie die relevant én herkenbaar is voor de klant.

Woondokter is niet gebonden aan de regels van conservatieve aannames en bewijslast. Zo kunnen wij het energieverbruik afstemmen op de werkelijkheid, en geven we een realistisch beeld van de besparingen.

Uitgebreider advies

Waar het WoningPlan gaat over energiebesparing hebben we het WoningPlan+ ontwikkeld voor klanten die naast minder energiegebruik ook beter comfort in huis nastreven. In heel veel gevallen is dit een extra drijfveer voor bewoners om hun woning te verbeteren. Ze denken aan een airco, maar zien niet de energiezuinige mogelijkheden als oplossing voor de hitte in de zomer. Of menen dat ze meer met open ramen moeten ventileren om schimmel en condens in huis te voorkomen, terwijl dit leidt tot een veel hoger gasverbruik. Door aandacht te geven aan comfortaspecten zijn bewoners nog meer gemotiveerd hun huis te verduurzamen.

Waarom Woondokter

Onze aanpak en vaardigheden hebben geleid tot een grote klanttevredenheid. Zie de beoordelingen en de hoge gemiddelde klantscore. Met een aanpak die leidt tot realistische adviezen, gegeven door een adviseur die het vertrouwen van een klant wint, bereiken we het meest. We nemen twijfel bij klanten weg, zodat zij daadwerkelijk aan de slag gaan met een energiezuinige en comfortabele woning. En daar doen we het uiteindelijk voor.